- हिंदी / संस्कृत
- English
गंगा चालीसा
॥दोहा॥
जय जय जय जग पावनी,
जयति देवसरि गंग ।
जय शिव जटा निवासिनी,
अनुपम तुंग तरंग ॥
॥चौपाई॥
जय जय जननी हराना अघखानी ।
आनंद करनी गंगा महारानी ॥
जय भगीरथी सुरसरि माता ।
कलिमल मूल डालिनी विख्याता ॥
जय जय जहानु सुता अघ हनानी ।
भीष्म की माता जगा जननी ॥
धवल कमल दल मम तनु सजे ।
लखी शत शरद चंद्र छवि लजाई ॥ ४ ॥
वहां मकर विमल शुची सोहें ।
अमिया कलश कर लखी मन मोहें ॥
जदिता रत्ना कंचन आभूषण ।
हिय मणि हर, हरानितम दूषण ॥
जग पावनी त्रय ताप नासवनी ।
तरल तरंग तुंग मन भावनी ॥
जो गणपति अति पूज्य प्रधान ।
इहूं ते प्रथम गंगा अस्नाना ॥ ८ ॥
ब्रह्मा कमंडल वासिनी देवी ।
श्री प्रभु पद पंकज सुख सेवि ॥
साथी सहस्त्र सागर सुत तरयो ।
गंगा सागर तीरथ धरयो ॥
अगम तरंग उठ्यो मन भवन ।
लखी तीरथ हरिद्वार सुहावन ॥
तीरथ राज प्रयाग अक्षैवेता ।
धरयो मातु पुनि काशी करवत ॥ १२ ॥
धनी धनी सुरसरि स्वर्ग की सीधी ।
तरनी अमिता पितु पड़ पिरही ॥
भागीरथी ताप कियो उपारा ।
दियो ब्रह्म तव सुरसरि धारा ॥
जब जग जननी चल्यो हहराई ।
शम्भु जाता महं रह्यो समाई ॥
वर्षा पर्यंत गंगा महारानी ।
रहीं शम्भू के जाता भुलानी ॥ १६ ॥
पुनि भागीरथी शम्भुहीं ध्यायो ।
तब इक बूंद जटा से पायो ॥
ताते मातु भें त्रय धारा ।
मृत्यु लोक, नाभा, अरु पातारा ॥
गईं पाताल प्रभावती नामा ।
मन्दाकिनी गई गगन ललामा ॥
मृत्यु लोक जाह्नवी सुहावनी ।
कलिमल हरनी अगम जग पावनि ॥ २० ॥
धनि मइया तब महिमा भारी ।
धर्मं धुरी कलि कलुष कुठारी ॥
मातु प्रभवति धनि मंदाकिनी ।
धनि सुर सरित सकल भयनासिनी ॥
पन करत निर्मल गंगा जल ।
पावत मन इच्छित अनंत फल ॥
पुरव जन्म पुण्य जब जागत ।
तबहीं ध्यान गंगा महं लागत ॥ २४ ॥
जई पगु सुरसरी हेतु उठावही ।
तई जगि अश्वमेघ फल पावहि ॥
महा पतित जिन कहू न तारे ।
तिन तारे इक नाम तिहारे ॥
शत योजन हूं से जो ध्यावहिं ।
निशचाई विष्णु लोक पद पावहीं ॥
नाम भजत अगणित अघ नाशै ।
विमल ज्ञान बल बुद्धि प्रकाशे ॥ २८ ॥
जिमी धन मूल धर्मं अरु दाना ।
धर्मं मूल गंगाजल पाना ॥
तब गुन गुणन करत दुख भाजत ।
गृह गृह सम्पति सुमति विराजत ॥
गंगहि नेम सहित नित ध्यावत ।
दुर्जनहूं सज्जन पद पावत ॥
उद्दिहिन विद्या बल पावै ।
रोगी रोग मुक्त हवे जावै ॥ ३२ ॥
गंगा गंगा जो नर कहहीं ।
भूखा नंगा कभुहुह न रहहि ॥
निकसत ही मुख गंगा माई ।
श्रवण दाबी यम चलहिं पराई ॥
महं अघिन अधमन कहं तारे ।
भए नरका के बंद किवारें ॥
जो नर जपी गंग शत नामा ।
सकल सिद्धि पूरण ह्वै कामा ॥ ३६ ॥
सब सुख भोग परम पद पावहीं ।
आवागमन रहित ह्वै जावहीं ॥
धनि मइया सुरसरि सुख दैनि ।
धनि धनि तीरथ राज त्रिवेणी ॥
ककरा ग्राम ऋषि दुर्वासा ।
सुन्दरदास गंगा कर दासा ॥
जो यह पढ़े गंगा चालीसा ।
मिली भक्ति अविरल वागीसा ॥ ४० ॥
॥ दोहा ॥
नित नए सुख सम्पति लहैं, धरें गंगा का ध्यान ।
अंत समाई सुर पुर बसल, सदर बैठी विमान ॥
संवत भुत नभ्दिशी, राम जन्म दिन चैत्र ।
पूरण चालीसा किया, हरी भक्तन हित नेत्र ॥
Ganga Chalisa (in English)
॥doha ॥
jay jay jay jag pyaaree,
jayati devasaari gange ॥
jay shiv jata nivaasinee,
adbhut tung tarang ॥
॥chaupaee ॥
jay jay jananee haraana aghaakhaanee ॥
aanand karan mahaaraanee ganga ॥
jay bhaageerathee surasari maata ॥
kalimal mool daalinee sangrahaalaya ॥
jay jay jahaanu suta agh hanani ॥
bheeshm kee maata jag jananee ॥
dhaval kamal dal mam tanu saje ॥
lakkhee shat sharad chandr chhavi laajai ॥ 4 ॥
vahaan makar vikram shuchi sohane ॥
amiya kalash kar lakhee man mohen ॥
jadita ratna kanchan aabhooshan ॥
hiy mani har, haranitam dooshan ॥
jag poori tray taap naasaavanee ॥
taar tarang tung man bhaavani ॥
jo ganapati ati poojy pradhaan ॥
ihoon te pratham ganga asnaana ॥ 8 ॥
brahma kamandal vaasinee devee ॥
shree prabhu pad pankaj sukh sevi ॥
mitr sahastr saagar sut taraayo ॥
ganga saagar teerath dharayo ॥
agam tarang uthyo man bhavan ॥
lakkhee teerath haridvaar suhaavan ॥
teerath raaj prayaag akshaiveta ॥
dharayo maatu puni kaashee karavat ॥ 12 ॥
dhanee dhanee surasaari svarg kee disha ॥
tarani amita pitu pad pirahee ॥
bhaageerathee taap kiyo upaara ॥
diyo brahm tav surasari dhaara ॥
jab jag jananee chalyo haarai ॥
shambhu jaat mahan rahyo samaay ॥
varsha paryant ganga mahaaraanee ॥
rath shambhoo ke bhorani ॥ 16 ॥
puni bhaageerathee shambhuhin dhyaano ॥
tab ik boom jata se paayo ॥
taate maatu bhen tray dhaara ॥
mrtyu lok naabha aru paataara ॥
paataal prabhaavati naama ॥
mandaakinee gaee gagan lalaama ॥
mrtyu lok garbhapaat suhaavanee ॥
kalimal harani agam jag pyaaree ॥ 20 ॥
dhani maiya tab mahima bhaaree ॥
dharman dhur kaalee kalush kuthaari ॥
maatu prabhaavati dhani mandaakinee ॥
dhani sur sarit sakal bhayanaasini ॥
pan karat nirmal ganga jal ॥
paavat man ichchhuk anant phal ॥
poorv janm puny jab jagat ॥
tabaheen dhyaan ganga mahan laagat ॥ 24 ॥
jay pagu surasaree uthaavahee ॥
tai jagi ashvamegh phal paavahi ॥
maha patit jin kaahoo na taare ॥
tin taare ik naam tihaare ॥
shat yojana hoon se jo dhyaanahin ॥
nishchay vishnu lok pad paavaheen ॥
naam bhajat aganit agh naashaay ॥
vimal gyaan bal buddhi prakaashe ॥ 28 ॥
jimee dhan mool dharman aru daana ॥
dharman mool gangaajal paana ॥
tab gun gunan karat duhkh bhajat ॥
grh grh sampati sumati viraajat ॥
gangaahi nem sahit nit dhyaavat ॥
durjan hoon sajjan pad paavat ॥
uddihin vidya bal paavai ॥
rogee rog mukt hove jaavai ॥ 32 ॥
ganga ganga jo nar kahahin ॥
bhookha nanga kabuhuh na rahahin ॥
nikasat hee mukh ganga maee ॥
shravan daabee yam chalahin paraee ॥
mahan aghin adhaman kahan taare ॥
bhe hela ke band kivaaren ॥
jo nar jap gang shat naama ॥
sakal siddhi poorn hvai kaam ॥ 36 ॥
sab sukh bhog param pad paavaheen ॥
asaadhy anupayukt hvai jaavahin ॥
dhani maiya surasari sukh daayani ॥
dhani dhani teerath raaj trivenee ॥
kaakara graam rshi durvaasa ॥
sundaradaas ganga kar daasa ॥
jo isane ganga chaaleesa padhee ॥
mili bhakti aviral vaageesa ॥ 40 ॥
॥ doha ॥
nit naye sukh sampati lahen, dharen ganga ka dhyaan ॥
ant samaee sur pur basal, sadar aavaaseey vimaan ॥
sanvat bhoot nabhadishee, raam janm divas chaitr ॥
puraan chaaleesa, hari bhaktan hit utsav ॥
**********