- हिंदी / संस्कृत
- English
तुलसी चालीसा
॥ दोहा ॥
जय जय तुलसी भगवती सत्यवती सुखदानी ।
नमो नमो हरि प्रेयसी श्री वृन्दा गुन खानी ॥
श्री हरि शीश बिरजिनी, देहु अमर वर अम्ब ।
जनहित हे वृन्दावनी अब न करहु विलम्ब ॥
॥ चौपाई ॥
धन्य धन्य श्री तलसी माता ।
महिमा अगम सदा श्रुति गाता ॥
हरि के प्राणहु से तुम प्यारी ।
हरीहीँ हेतु कीन्हो तप भारी ॥
जब प्रसन्न है दर्शन दीन्ह्यो ।
तब कर जोरी विनय उस कीन्ह्यो ॥
हे भगवन्त कन्त मम होहू ।
दीन जानी जनि छाडाहू छोहु ॥ ४ ॥
सुनी लक्ष्मी तुलसी की बानी ।
दीन्हो श्राप कध पर आनी ॥
उस अयोग्य वर मांगन हारी ।
होहू विटप तुम जड़ तनु धारी ॥
सुनी तुलसी हीँ श्रप्यो तेहिं ठामा ।
करहु वास तुहू नीचन धामा ॥
दियो वचन हरि तब तत्काला ।
सुनहु सुमुखी जनि होहू बिहाला ॥ ८ ॥
समय पाई व्हौ रौ पाती तोरा ।
पुजिहौ आस वचन सत मोरा ॥
तब गोकुल मह गोप सुदामा ।
तासु भई तुलसी तू बामा ॥
कृष्ण रास लीला के माही ।
राधे शक्यो प्रेम लखी नाही ॥
दियो श्राप तुलसिह तत्काला ।
नर लोकही तुम जन्महु बाला ॥ १२ ॥
यो गोप वह दानव राजा ।
शङ्ख चुड नामक शिर ताजा ॥
तुलसी भई तासु की नारी ।
परम सती गुण रूप अगारी ॥
अस द्वै कल्प बीत जब गयऊ ।
कल्प तृतीय जन्म तब भयऊ ॥
वृन्दा नाम भयो तुलसी को ।
असुर जलन्धर नाम पति को ॥ १६ ॥
करि अति द्वन्द अतुल बलधामा ।
लीन्हा शंकर से संग्राम ॥
जब निज सैन्य सहित शिव हारे ।
मरही न तब हर हरिही पुकारे ॥
पतिव्रता वृन्दा थी नारी ।
कोऊ न सके पतिहि संहारी ॥
तब जलन्धर ही भेष बनाई ।
वृन्दा ढिग हरि पहुच्यो जाई ॥ २० ॥
शिव हित लही करि कपट प्रसंगा ।
कियो सतीत्व धर्म तोही भंगा ॥
भयो जलन्धर कर संहारा ।
सुनी उर शोक उपारा ॥
तिही क्षण दियो कपट हरि टारी ।
लखी वृन्दा दुःख गिरा उचारी ॥
जलन्धर जस हत्यो अभीता ।
सोई रावन तस हरिही सीता ॥ २४ ॥
अस प्रस्तर सम ह्रदय तुम्हारा ।
धर्म खण्डी मम पतिहि संहारा ॥
यही कारण लही श्राप हमारा ।
होवे तनु पाषाण तुम्हारा ॥
सुनी हरि तुरतहि वचन उचारे ।
दियो श्राप बिना विचारे ॥
लख्यो न निज करतूती पति को ।
छलन चह्यो जब पारवती को ॥ २८ ॥
जड़मति तुहु अस हो जड़रूपा ।
जग मह तुलसी विटप अनूपा ॥
धग्व रूप हम शालिग्रामा ।
नदी गण्डकी बीच ललामा ॥
जो तुलसी दल हमही चढ़ इहैं ।
सब सुख भोगी परम पद पईहै ॥
बिनु तुलसी हरि जलत शरीरा ।
अतिशय उठत शीश उर पीरा ॥ ३२ ॥
जो तुलसी दल हरि शिर धारत ।
सो सहस्त्र घट अमृत डारत ॥
तुलसी हरि मन रञ्जनी हारी ।
रोग दोष दुःख भंजनी हारी ॥
प्रेम सहित हरि भजन निरन्तर ।
तुलसी राधा में नाही अन्तर ॥
व्यन्जन हो छप्पनहु प्रकारा ।
बिनु तुलसी दल न हरीहि प्यारा ॥ ३६ ॥
सकल तीर्थ तुलसी तरु छाही ।
लहत मुक्ति जन संशय नाही ॥
कवि सुन्दर इक हरि गुण गावत ।
तुलसिहि निकट सहसगुण पावत ॥
बसत निकट दुर्बासा धामा ।
जो प्रयास ते पूर्व ललामा ॥
पाठ करहि जो नित नर नारी ।
होही सुख भाषहि त्रिपुरारी ॥ ४० ॥
॥ दोहा ॥
तुलसी चालीसा पढ़ही तुलसी तरु ग्रह धारी ।
दीपदान करि पुत्र फल पावही बन्ध्यहु नारी ॥
सकल दुःख दरिद्र हरि हार ह्वै परम प्रसन्न ।
आशिय धन जन लड़हि ग्रह बसही पूर्णा अत्र ॥
लाही अभिमत फल जगत मह लाही पूर्ण सब काम ।
जेई दल अर्पही तुलसी तंह सहस बसही हरीराम ॥
तुलसी महिमा नाम लख तुलसी सूत सुखराम ।
मानस चालीस रच्यो जग महं तुलसीदास ॥
Tulasi Chalisa (in English)
॥ doha ॥
jay jay tulasee bhagavatee satyavatee sukhadaanee ॥
namo namo hari priyasee shree vrnda gun khaani ॥
shree hari aasheesh birajini, dehu amar var amb ॥
barbaadee he vrndaavanee ab na karahu vilaam ॥
॥ chaupaee ॥
dhany dhany shree talasee maata ॥
mahima agam sada shruti gata ॥
hari ke pranahu se tum priy ॥
harihin keenho tap bhaaree ॥
jab aakarshak hai darshan dinahyo ॥
tab kar joree vin us kinhyo ॥
he bhagavant kant mam hohoo ॥
deen jaani jaani chhadaahoo chhohu ॥ 4 ॥
aneeti lakshmee tulasee kee vaanee ॥
deenho shraap kadh par aani ॥
vah antim var maangan haaree ॥
hohoo vitap tum jadatanu dhaaree ॥
seeta tulasee heen sarpyo tehin thama ॥
karahu vaas tuhoo nindaan dhaama ॥
diyo vachan hari taba ॥
sunahu sumukhee jani hohoo bihaala ॥ 8 ॥
samay paee vhau raun rizort tora ॥
poojihau aas vachan sat mora ॥
tab gokul mah gop sudaama ॥
taasu bhee tulasee too baama ॥
krshn raas leela ke maahee ॥
raadhe shakyo prem lakhee nahin ॥
diyo shraap tulaseesah aatuta ॥
nar lokahee tum janmahu baala ॥ 12 ॥
yo gop he daanav raaja ॥
shankh chud naamak sheer taaza ॥
tulasee bhee taasu kee naaree ॥
param sati gun roop agaaree ॥
as davai kalp beet jab gayau ॥
kalp trteey janm tab bhayau ॥
vrnda naam bhayo tulasee ko ॥
asur jalandhar naam pati ko ॥ 16 ॥
kari ati dvand atul baladhaama ॥
leena shankar sembaat ॥
jab nij sainy sahit shiv haare ॥
marahi na tab har harihi bulaay ॥
pativrata vrnda thee naaree ॥
kou na sake patihi sanhaari ॥
tab jaalandhar hee bhesh banaaya ॥
vrnda dhig hari pyaachyo jay ॥ 20 ॥
shiv hit lahi kari kapaat prasanga ॥
kiyo satitv dharm tohi bhanga ॥
bhayo jalandhar kar sanhaara ॥
ekata ur shok upaara ॥
tihi kshan diyo kapaat hari taari ॥
lakhee vrnda duhkh gir uchaaree ॥
jalandhar jas hatyo abheeta ॥
soi raavan tas harihi seeta ॥ 24 ॥
ees prastar samadharmee haridvaar ॥
dharm khandee mam patihi sanhaara ॥
yahee kaaran hai ki lahee shraap hamaara ॥
hove tanu paashaan gareeb ॥
ekaant hari turathi vachan uchaare ॥
diyo shraap bina vichaare ॥
lakshyo na nij karatooti pati ko ॥
chhalan chahyo jab paarvatee ko ॥ 28 ॥
jadamati tuhu as ho jadavataroopa ॥
jag mah tulasee vitap soopa ॥
bhagavaan roop ham shaaligraam ॥
nadee gandakee beech laama ॥
jo tulasee dal hamahee chadhe ihain ॥
sab sukh bhogee param pad paihai ॥
binu tulasee hari jalat shareera ॥
atishay uthat sheesh ur peera ॥ 32 ॥
jo tulasee dal hari shree dhaarat ॥
so sahastr ghat amrt daarat ॥
tulasee hari man rajanee haaree ॥
rog dosh duhkh bhanjanee haaree ॥
prem hari sahit bhajan mool ॥
tulasee mein raadha nahin antara ॥
vyanjan ho chhappanahu prakaara ॥
binu tulasee dal na harihi pyaaree ॥ 36 ॥
sakal teerth tulasee taru chaahee ॥
lahat mukti janasanshay nahin ॥
kavi sundar ik hari gun gaavat ॥
tulaseehi nikat sahasagun paavat ॥
basat nikat durbaasa dhaama ॥
jo prayaas te poorv lalaama ॥
paath karahi jo nit nar naaree ॥
hohi sukh bhaashahi tripuraari ॥ 40 ॥
॥ doha ॥
tulasee tulasee padhahee tulasee taru grah dhaaree ॥
deepadaan kari putr phal paavahee bandhyaahu naaree ॥
sakal duhkh daridr hari har hvai param prasann ॥
aashiy dhan jan lahi grah basahi poorna atr ॥
laahi abhimat phal jagat mah laahi poorn sab kaam ॥
tulasee dal arpahi tulasee tanh sahas basahi hariraam ॥
tulasee mahima naam laakh tulasee sut sukharaam ॥
maanas chaaleesa rachyo jag mahan tulaseedaas ॥
Note:
Please note that being different languages, it’s not possible to do a perfect conversion of Mantra/Sloka into English. It is the closest we could achieve.
If you are interested in these mantras, please approach and surrender to a bonafide Guru, who comes in a recognized lineage (Guru-Parampara system). They will not only teach you correct pronunciation, also make you understand and experience these mantras.
For any mistakes, please don’t hesitate to contact us.
*********