ഭജ ഗോവിംദമ്
हिंदी ❈ English ❈ ਪੰਜਾਬੀ (Punjabi) ❈ বাংলা (Bangla) ❈ ગુજરાતી (Gujarati) ❈ ಕನ್ನಡ (Malayalam) ❈ ಕನ್ನಡ (Kannada) ❈ தமிழ் (Tamil) ❈ తెలుగు (Telugu) ❈
ഭജ ഗോവിംദം ഭജ ഗോവിംദം
ഗോവിംദം ഭജ മൂഢമതേ ।
സംപ്രാപ്തേ സന്നിഹിതേ കാലേ
നഹി നഹി രക്ഷതി ഡുകൃംകരണേ ॥ 1 ॥
മൂഢ ജഹീഹി ധനാഗമതൃഷ്ണാം
കുരു സദ്ബുദ്ധിം മനസി വിതൃഷ്ണാമ് ।
യല്ലഭസേ നിജകര്മോപാത്തം
വിത്തം തേന വിനോദയ ചിത്തമ് ॥ 2 ॥
നാരീസ്തനഭര-നാഭീദേശം
ദൃഷ്ട്വാ മാ ഗാ മോഹാവേശമ് ।
ഏതന്മാംസവസാദിവികാരം
മനസി വിചിംതയ വാരം വാരമ് ॥ 3 ॥
നലിനീദല-ഗതജലമതിതരലം
തദ്വജ്ജീവിതമതിശയ-ചപലമ് ।
വിദ്ധി വ്യാധ്യഭിമാനഗ്രസ്തം
ലോകം ശോകഹതം ച സമസ്തമ് ॥ 4 ॥
യാവദ്വിത്തോപാര്ജനസക്തഃ
താവന്നിജപരിവാരോ രക്തഃ ।
പശ്ചാജ്ജീവതി ജര്ജരദേഹേ
വാര്താം കോഽപി ന പൃച്ഛതി ഗേഹേ ॥ 5 ॥
യാവത്പവനോ നിവസതി ദേഹേ
താവത്പൃച്ഛതി കുശലം ഗേഹേ ।
ഗതവതി വായൌ ദേഹാപായേ
ഭാര്യാ ബിഭ്യതി തസ്മിന്കായേ ॥ 6 ॥
ബാലസ്താവത്ക്രീഡാസക്തഃ
തരുണസ്താവത്തരുണീസക്തഃ ।
വൃദ്ധസ്താവച്ചിംതാസക്തഃ
പരമേ ബ്രഹ്മണി കോഽപി ന സക്തഃ ॥ 7 ॥
കാ തേ കാംതാ കസ്തേ പുത്രഃ
സംസാരോഽയമതീവ വിചിത്രഃ ।
കസ്യ ത്വം കഃ കുത ആയാതഃ
തത്ത്വം ചിംതയ തദിഹ ഭ്രാതഃ ॥ 8 ॥
സത്സംഗത്വേ നിസ്സംഗത്വം
നിസ്സംഗത്വേ നിര്മോഹത്വമ് ।
നിര്മോഹത്വേ നിശ്ചലതത്ത്വം
നിശ്ചലതത്ത്വേ ജീവന്മുക്തിഃ ॥ 9 ॥
വയസി ഗതേ കഃ കാമവികാരഃ
ശുഷ്കേ നീരേ കഃ കാസാരഃ ।
ക്ഷീണേ വിത്തേ കഃ പരിവാരഃ
ജ്ഞാതേ തത്ത്വേ കഃ സംസാരഃ ॥ 10 ॥
മാ കുരു ധന-ജന-യൌവന-ഗര്വം
ഹരതി നിമേഷാത്കാലഃ സര്വമ് ।
മായാമയമിദമഖിലം ഹിത്വാ
ബ്രഹ്മപദം ത്വം പ്രവിശ വിദിത്വാ ॥ 11 ॥
ദിനയാമിന്യൌ സായം പ്രാതഃ
ശിശിരവസംതൌ പുനരായാതഃ ।
കാലഃ ക്രീഡതി ഗച്ഛത്യായുഃ
തദപി ന മുംചത്യാശാവായുഃ ॥ 12 ॥
കാ തേ കാംതാ ധനഗതചിംതാ
വാതുല കിം തവ നാസ്തി നിയംതാ ।
ത്രിജഗതി സജ്ജനസംഗതിരേകാ
ഭവതി ഭവാര്ണവതരണേ നൌകാ ॥ 13 ॥
ദ്വാദശ-മംജരികാഭിരശേഷഃ
കഥിതോ വൈയാകരണസ്യൈഷഃ ।
ഉപദേശോഽഭൂദ്വിദ്യാ-നിപുണൈഃ
ശ്രീമച്ഛംകര-ഭഗവച്ഛരണൈഃ ॥ 14 ॥
ജടിലോ മുംഡീ ലുംഛിതകേശഃ
കാഷായാംബര-ബഹുകൃതവേഷഃ ।
പശ്യന്നപി ച ന പശ്യതി മൂഢഃ
ഉദരനിമിത്തം ബഹുകൃതവേഷഃ ॥ 15 ॥
അംഗം ഗലിതം പലിതം മുംഡം
ദശനവിഹീനം ജാതം തുംഡമ് ।
വൃദ്ധോ യാതി ഗൃഹീത്വാ ദംഡം
തദപി ന മുംചത്യാശാപിംഡമ് ॥ 16 ॥
അഗ്രേ വഹ്നിഃ പൃഷ്ഠേ ഭാനുഃ
രാത്രൌ ചുബുക-സമര്പിത-ജാനുഃ ।
കരതല-ഭിക്ഷസ്തരുതലവാസഃ
തദപി ന മുംചത്യാശാപാശഃ ॥ 17 ॥
കുരുതേ ഗംഗാസാഗരഗമനം
വ്രത-പരിപാലനമഥവാ ദാനമ് ।
ജ്ഞാനവിഹീനഃ സര്വമതേന
ഭജതി ന മുക്തിം ജന്മശതേന ॥ 18 ॥
സുരമംദിര-തരു-മൂല-നിവാസഃ
ശയ്യാ ഭൂതലമജിനം വാസഃ ।
സര്വ-പരിഗ്രഹ-ഭോഗത്യാഗഃ
കസ്യ സുഖം ന കരോതി വിരാഗഃ ॥ 19 ॥
യോഗരതോ വാ ഭോഗരതോ വാ
സംഗരതോ വാ സംഗവിഹീനഃ ।
യസ്യ ബ്രഹ്മണി രമതേ ചിത്തം
നംദതി നംദതി നംദത്യേവ ॥ 20 ॥
ഭഗവദ്ഗീതാ കിംചിദധീതാ
ഗംഗാജല-ലവകണികാ പീതാ ।
സകൃദപി യേന മുരാരിസമര്ചാ
ക്രിയതേ തസ്യ യമേന ന ചര്ചാ ॥ 21 ॥
പുനരപി ജനനം പുനരപി മരണം
പുനരപി ജനനീജഠരേ ശയനമ് ।
ഇഹ സംസാരേ ബഹുദുസ്താരേ
കൃപയാഽപാരേ പാഹി മുരാരേ ॥ 22 ॥
രഥ്യാചര്പട-വിരചിത-കംഥഃ
പുണ്യാപുണ്യ-വിവര്ജിത-പംഥഃ ।
യോഗീ യോഗനിയോജിത-ചിത്തഃ
രമതേ ബാലോന്മത്തവദേവ ॥ 23 ॥
കസ്ത്വം കോഽഹം കുത ആയാതഃ
കാ മേ ജനനീ കോ മേ താതഃ ।
ഇതി പരിഭാവയ സര്വമസാരം
വിശ്വം ത്യക്ത്വാ സ്വപ്നവിചാരമ് ॥ 24 ॥
ത്വയി മയി ചാന്യത്രൈകോ വിഷ്ണുഃ
വ്യര്ഥം കുപ്യസി മയ്യസഹിഷ്ണുഃ ।
ഭവ സമചിത്തഃ സര്വത്ര ത്വം
വാംഛസ്യചിരാദ്യദി വിഷ്ണുത്വമ് ॥ 25 ॥
ശത്രൌ മിത്രേ പുത്രേ ബംധൌ
മാ കുരു യത്നം വിഗ്രഹസംധൌ ।
സര്വസ്മിന്നപി പശ്യാത്മാനം
സര്വത്രോത്സൃജ ഭേദാജ്ഞാനമ് ॥ 26 ॥
കാമം ക്രോധം ലോഭം മോഹം
ത്യക്ത്വാഽഽത്മാനം പശ്യതി സോഽഹമ് ।
ആത്മജ്ഞാനവിഹീനാ മൂഢാഃ
തേ പച്യംതേ നരകനിഗൂഢാഃ ॥ 27 ॥
ഗേയം ഗീതാ-നാമസഹസ്രം
ധ്യേയം ശ്രീപതി-രൂപമജസ്രമ് ।
നേയം സജ്ജന-സംഗേ ചിത്തം
ദേയം ദീനജനായ ച വിത്തമ് ॥ 28 ॥
സുഖതഃ ക്രിയതേ കാമാഭോഗഃ
പശ്ചാദംത ശരീരേ രോഗഃ ।
യദ്യപി ലോകേ മരണം ശരണം
തദപി ന മുംചതി പാപാചരണമ് ॥ 29 ॥
അര്ഥമനര്ഥം ഭാവയ നിത്യം
നാസ്തിതതഃ സുഖലേശഃ സത്യമ് ।
പുത്രാദപി ധനഭാജാം ഭീതിഃ
സര്വത്രൈഷാ വിഹിതാ രീതിഃ ॥ 30 ॥
പ്രാണായാമം പ്രത്യാഹാരം
നിത്യാനിത്യ വിവേകവിചാരമ് ।
ജാപ്യസമേതസമാധിവിധാനം
കുര്വവധാനം മഹദവധാനമ് ॥ 31 ॥
ഗുരുചരണാംബുജ-നിര്ഭരഭക്തഃ
സംസാരാദചിരാദ്ഭവ മുക്തഃ ।
സേംദ്രിയമാനസ-നിയമാദേവം
ദ്രക്ഷ്യസി നിജഹൃദയസ്ഥം ദേവമ് ॥ 32 ॥
മൂഢഃ കശ്ചന വൈയാകരണോ
ഡുഃകൃംകരണാധ്യയനധുരീണഃ ।
ശ്രീമച്ഛംകര-ഭഗവച്ഛിഷ്യൈഃ
ബോധിത ആസീച്ഛോധിത-കരണഃ ॥ 33 ॥
ഭജ ഗോവിംദം ഭജ ഗോവിംദം
ഗോവിംദം ഭജ മൂഢമതേ ।
നാമസ്മരണാദന്യമുപായം
നഹി പശ്യാമോ ഭവതരണേ ॥ 34 ॥